خدمات کشاورزی باغبان

به طور کلی، اهداف هرس در انگور را می توان به صورت زیر خلاصه کرد:
۱/ایجاد و نگهداری بوته با شکل و فرم دلخواه (ایجاد فرم مطلوب)
۲/توزیع واحدهای تولیدی روی بوته برای تولید اقتصادی و مقرون به صرفه
۳/تنظیم و توازن هرچه بهتر باردهی
۴/هدایت و تمرکز رشد بوته در بازوهای دائمی و واحدهای تولیدی
۵/ایجاد تعادل برای افزایش عملکرد و کارایی مصرف آب.

برداشت میوه باید صبح زود و یا عصر، موقعی که هوا خنک است، انجام گیرد. از برداشت انگورهـا در روزهای بارانی و یـا خیلی گرم، خودداری شود. عمل برداشت باید با چاقو یا قیچی تیز و با حداکثر طول دم خوشه انجام گیرد. 

از تمـاس دسـت بـا حبـه هـای انگـور خـودداری شـود و هـر گونـه حمـل و نقــل بایستی توســط انتهای دم خوشــه انجام گیرد. انگورهای درجه یک، درشت و بدون عیب با ظاهری بازار پسند که از حیث حبه پر اما نه زیاد فشرده باشند، برای نگهداری مناسب است.
درصورتی که تراکم حبه هـا روی بعضی از خوشه ها زیاد باشـد و بـه دلایلی بخواهنـد ایـن قبیـل خوشه ها را نیز نگهداری نماینـد، بایـد ابتدا آن را بـه نحوی تنک کـرد کـه از یک طـرف هـوا بتوانـد بـه راحتی بـه تمـام حبه های روی خوشه برسد و از طرف دیگـر خوشه ها لخت و بد منظره نشود. 
همچنیـن درصورتی کـه خوشه دارای حبه های نارس، لهیده، گندیده، ترکیده و یا خشک باشد، باید آن ها را با دقت و به طوری که به سایر حبه ها صدمه نرسد، قطع و حذف نمود.

بر اساس شواهد به دست آمده، میوه های با رسیدگی زیاد، عدم تعادل نسبت ازت به فسفر و درختان قوی باعث ایجاد ضخامت در پوست و جدا شدن آن از گوشت می شوند. این پدیده در نارنگی های پونکن و ساتسوما شایع است. در برخی ارقام چون نارنگی نوشین می تواند ژنتیکی باشد. برداشت در مرحله صحیح رسیدگی، تیمار التیام دهی قبل از انبار، تهویه مناسب انبار و اجتناب از انبارمانی طولانی مدت در رطوبت نسبی بالا، آسیب پفکی شدن را کاهش می دهد.

خسارت ناشی از پوسیدگی میوه مرکبات در مناطق مرکبات خیز شمال کشور با داشتن شرایط آب و هوایی معتدل و بارندگی زیاد، به عنوان یکی از معضلات باغداری مرکبات است و همه ساله موجب خسارت اقتصادی فراوانی می شود.

خسارت این بیماری در باغ های با خاک سنگین و با زهکش نامناسب یا بدون زهکش در طی دوره های طولانی بارندگی و شبنم در اواخر شهریور و اوایل پائیز و در مرحله قبل از برداشت یا در طول دوره برداشت محصول زیاد است و در زمان تغییر رنگ میوه، این قارچ در سطح میوه روی درخت، به خصوص میوه های نزدیک سطح زمین یا حتی گاهی روی میوه های بالای درخت که در ارتفاع 1 - 1/5 هستند، آلودگی ایجاد می کند و موجب پوسیدگی میوه در باغ و انبار می شود.
بعضی از سال ها شدت آلودگی با بارندگی های طولانی همراه با وزش بادهای شدید بیشتر می شود.

مهم ترین عوامل ایجاد ضایعات، شامل آسیب های مکانیکی قبل و بعد از برداشت، شوک های ناشی از دما، آفات و بیماری ها و علل فیزیکی و شیمیایی است. این ضایعات در کلیه مراحل پس از برداشت با شروع برداشت تا زمانی که میوه به دست مصرف کننده برسد، رخ می دهد. طی برداشت، آسیب های فیزیکی مانند ساییدگی و زخمی شدن میوه ها شایع است.

بین 10- 5 درصد ضایعات در این مرحله به دلیل برداشت میوه نابالغ و نامناسب در روزهای گرم است. در منابع به میزان 10 درصد ضایعات میوه در انبارها اشاره شده است. 
معمولا میزان ضایعات طی درجه بندی میوه بین 8-5 درصد و بسته بندی 5 درصد، به دلیل فقدان رعایت استانداردهای کیفی، تکان های شدید، وجود مواد نامناسب در ساخت بسته و پر کردن زیاد از حد بسته هاست. به دلیل جاده های نامناسب، وسایل نقلیه نامناسب، فقدان مراکز جمع آوری، تجمع گرما و تهویه ضعیف کانتینر ها طی حمل و نقل و بازاررسانی به طور متوسط تا 5 درصد ضایعات مشاهده می شود.

✔️وجود کارگران ماهر، برداشت مناسب میوه از درخت را تضمین میکند. 

✔️در نواحـی مرطـوب که پوسـیدگی پنیسـیلیومی رایج اسـت سـعی شـود نارنگی به ویژه انشـو که ممکن اسـت بخشـی از پوسـت میوه همراه با دم روی سـاقه باقـی بماند، با قیچی برداشـت شـود. 
✔️در موقـع برداشـت میوه هـا بـه منظـور جلوگیـری از ایجـاد زخـم در سـطح پوسـت، کارگـران بایـد دارای ناخن های کوتاه بوده و از دسـتکش اسـتفاده کننـد. 
✔️از مخلـوط کـردن میوه هایی که قبل از برداشـت روی خاک افتاده اند، بـا میوه های تـازه چیـده شـده خـودداری شـود. ایـن میوه هـا بایـد بـه طـور جداگانـه جمـع آوری و مصرف شـود و از ورود آنها بـه انبـار جلوگیـری شـود. 
✔️بهتر اسـت میوه های مرکبات بلافاصلـه پـس از برداشـت بـه فضـای سر پوشیده، انبـار و حمـل شـود و از قـرار دادن محصـول برداشـتی در محوطـه بـاغ بـه دلیـل تابش مسـتقیم آفتاب، نوسـانات آب و هوایـی و احتمال بارندگـی خـودداری شـود.

زمان رسیدن و بلـوغ واقعـی میوه برای تولیدکننـدگان جهت تعیین زمان برداشـت میوه مهـم اسـت. معمـولا‌‌ میـوه زمانی مناسـب برداشـت اسـت که مطلـوب نظـر مصرف کننده باشـد.

ایـن حالـت بـه بلـوغ برداشـت اشـاره می کنـد کـه بسـتگی بـه فاصلـه از بـازار، ظاهـر میـوه (رنگ، اندازه و شکل)، بافت، سـفتی، عطـر و بـو و مزه (شـیرینی، ترشـی و تلخی) دارد.
بلوغ فیزیولوژی به مراحل نهایی فرایندهای بیولوژی میوه و یا کل درخت اشاره دارد. بنابراین بلوغ فیزیولوژی متفاوت از بلوغ برداشت است. عمده شاخص بلوغ برداشت در نارنگی ها رنگ پوست است که باید 25 درصد سطح میوه به رنگ نارنجی زرد درآید.

کنجد به طور معمول در برابر خشکی مقاوم است. با این وجود گیاهچه کنجد در برابر کمبود آب بـیش از حد حساس است. همچنین در زمان گلدهی و اوابل دانه بندی نیز به کم آبی حساس می گردد. 

آبیاری حکم بسته به نوع زمین کشت به طریق کرتی (غرقابی) یا جوی و پشـته صـورت می گیرد. ایـن نبات به ویژه در مراحل اولیه گیاهچه ای در برابر پوسیدگی ریشـه و سـایر بیماری های قارچی ناشی از مردابی شدن یا رطوبت اضافی حساس است.

آب به عنوان مهمترین و محدودکننده ترین عامل تولید در بخش کشاورزی مطرح است. با توجه به محدودیت منابع آب های زیرزمینی و لزوم استفاده بهینه از آب های سطحی موجود، اصلاح سامانه های آبیاری همچون آبیاری تحت فشار از ضروریات است.

در مقایسه با روش های آبیاری بارانی، کوتاه بودن دور آبیاری در روش قطره ای امکان استفاده از آب شور را امکان پذیر می کند. سامانه ی آبیاری قطره ای نواری، نمـونه ای از سامانه های آبیاری است که به منـظور استفاده بهـینه از آب مورد استفاده قرار می گیرد. 
در این سامانه، از لوله های نواری با روزنه هایی به صورت قطره چکان سرخود در بین ردیف های کشت استفاده می شود. این لوله ها سبک بوده و به فشار‌ ۰/۷ اتمسفر نیاز هست که یکنواختی پخش مناسبی داشته باشند. 
روزنه های این لوله ها با فشار بسیار پایین نیز کارایی داشته و حتی می توانند بدون نیاز به پمپ آب را از خود عبود دهند.

در اثر تابش مستقیم آفتاب روی تنه و سرشاخه های درختان انار، به ویژه در سمت آفتابگیر، پوست از بین رفته، متورق شده و از پوست در قسمت های چوبی جدا می گردد.

معمولا قسمت های سایه (سمت شمال تنه) سالم می باشد. شاخه ها و تنه های مبتلا، سبز خشک یا زرد خشک می شوند، اما ریشه ها سالم هستند. 
خسارت این عارضه بر روی تنه های شیبدار، به خصوص اگر شیب رو به جنوب باشد، به دلیل تابش عمودی تر خورشید شدیدتر می باشد. 
حمله ی حشرات چوبخوار و پوستخوار به ویژه سوسک چوبخوار انار نیز موجب تشدید عارضه می گردد.
رنگ آمیزی تنه و سرشاخه هایی که در معرض تابش مستقیم آفتاب قرار گرفته اند، به وسیله ی مواد سفید رنگ بی اثری مثل مخلوط گل سفید (نوعی رس) و آرد جو قادر است از شدت تابش و در نتیجه از ایجاد خسارت به طور کاملا معنی داری جلوگیری نماید.

از آنجا که کپسول های گیاه کنجد به طور همزمان و یکنواخت نمیرسند، لذا باید به طریق دستی اقدام به برداشت آن نمود. 

بهترین زمان برداشت زمانی است که رنگ برگ ها و کپسول ها زرد رنگ شده است و با برداشت مناسب می توان تا حد زیادی از ریزش دانه ها جلوگیری نمود. 
برای این کار، ابتدا بوته ها را توسط دست برداشت نموده و پس از دسته بندی، بایستی آنها را به صورت برعکس قرار داد تا بعد از گذشت چند روز کامل خشک شوند.

کمبود رطوبت در زمان کاشت، سبب سبز غیریکنواخت شده و کمبود رطوبت در زمان گلدهی نیز منجر به تشکیل کمتر میوه و بدشکلی آن میشود.

در حالی که، تنش رطوبتی در نزدیکی دوره برداشت، سخت اندازه میوه را کاهش داده و بوته نیز سریع تر از بین میرود. نیاز آبی بوته هندوانه از زمان تبدیل گل ها به میوه، رو به افزایش بوده و اوج نیاز آن زمانی است که هندوانه کال درحال رسیدن است. 
اگر آبیاری در این بازه زمانی کم باشد، هندوانه به اندازه کافی رشد نکرده و کیفیت میوه افت خواهد کرد. 
با نزدیک شدن زمان برداشت، آبیاری باید محدود شود زیرا آبیاری زیاد در این مرحله، منجر به عارضه سفید شدن مغز گوشت هندوانه، کاهش درصد قند و ترکیدن میوه میشود. 
حدود دو هفته پیش از آماده شدن میوه ها برای برداشت، آبیاری هندوانه را متوقف کنید؛ وقفه در این مرحله، سبب تمرکز بیشتر قندهای موجود در میوه شده (غلیظ شود) و میوه ها خوش طعم و شیرین تر می شوند.

تولید گلابی به طور قابل ملاحظه ای در سال های اخیر کاهش یافتـه اسـت. از جملـه علل آن، می توان به بیمـاری هـا خصوصا آتشک و سـرمازدگی های  بهاره و زمستانه اشاره کرد. ارقام مهـم گلابی تفـاوت هـای زیادی از لحـاظ مقاومت به سرما نشان می دهند. 

آسـیب سـرمازدگی در درختان میوه معتدله زمانی که دما به زیر صفر مـی رسـد، رخ می دهـد.
دمای پایین یکـی از مهـم تـرین اسـترس هـای غیـر زنـده اسـت و از فاکتورهای محدود کننده تولید درختان میوه، خصوصا درختان میـوه مناطق معتدله می باشد که بر بقا، رشد، تولید مثل و توزیع جغرافیایی آن ها تأثیرگذار است.
تشکیل یـخ دردمای پـایین علـت عمـده آسـیب سـرمازدگی در درختان میوه خزاندار می باشد.

غلظت مصرف و زمان استفاده از کودهای تغذیه ای در انبه را در تصویر مشاهده فرمایید:

نکات مهم و ضروری در خصوص تغذیه نهال های انبه:

1️⃣در ۶ ماه اول پس از کاشت نیازی به کوددهی نیست.
2️⃣در ابتدا کودهای کندرها ترجیح داده می شوند.
3️⃣مقادیر کودها را به دفعات متعدد تقسیم کرده و از یک مرتبه دادن کود خودداری کنید.
4️⃣درست قبل از زمستان هیچگونه کودی مصرف نکنید.
5️⃣در شرایط خیلی گرم هیچگونه کودی استفاده نشود.
6️⃣بعد از آبیاری، تغذیه یکی از حساسترین جنبه های مدیریت باغ انبه است.
✔️تغذیه نقش محوری را در پدیده شناسی درخت و نهایتاً محصول ایفا می کند.
✔️درخت انبه عمداً به عناصر پرمصرف (نیتروژن، فسفر و پتاسیم) و کم مصرف (آهن، مس، روی و بور) نیاز دارد.
✔️نیتروژن حیاتی ترین عنصر بوده و بایستی در زمان و مقدار معین مصرف شود. غلظت و زمان نامناسب استفاده از نیتروژن، اثرات منفی بر عملکرد خواهد داشت.

جدول نیاز ابی و میزان ابیاری درختان انبه در طول ماه های مختلف سال را مشاهده میفرمایید.

مهم ترین ویژگی های مکان مناسب برای احداث باغ انبه عبارتند از:
- نزدیک و در دسترس باشد.
- از نواحی صنعتی و کوره های آجرپزی دور باشد.
- بدون سرمازدگی با حداقل دمای ۴ درجه سانتیگراد باشد.
- حداکثر دما ۴۷ درجه سانتیگراد باشد.
- آب آبیاری با کیفیت مناسب در دسترس باشد.
- باد شدید در منطقه وجود نداشته و یا دارای باد ملایم باشد.
- ناحیه های با زهکش مناسب انتخاب شود.

انبه به دو طریق جنسی و غیرجنسی قابل ازدیاد است. در روش جنسی بذرها می بایست بلافاصله بعد از برداشت میوه کاشته شود. در بذرهای چندجنینی دانهال ها بایستی پس از جوانه زنی از یکدیگر جدا و هر کدام جداگانه کشت شده و در محیطی با 83 درصد سایه قرار گیرند.
روش غیرجنسی شامل کوپیوند (پیوند جوانه)، پیوند شاخه و خوابانیدن هوایی است. در روش پیوندزدن ابتدا بذر کاشته و پس از ۳ تا ۷  ماه روی دانهال های حاصله، عمل پیوند انجام می شود. خوابانیدن هوایی و پیوند مجاورتی باعث تولید گیاهانی با اندازه بزرگ در مدت زمان کوتاه می شود. سرعت رشد نهال های حاصل از پیوند مجاورتی بیشتر از پیوند جانبی و سرعت رشد نهال های حاصل از پیوند جانبی بیشتر از خوابانیدن هوایی است. درختان بذری انبه دیرتر از درختان تکثیرشده به روش غیرجنسی به گل رفته و کمتر به گیاه مادری خود شبیه هستند.

شور شدن خاک فاکتوری محیطی است که تا حد زیادی رشد و نمو گیاهان را تحت تاثیر قرار داده و محدودیتی عمده برای تولید محصول است. 

منشاء خاک شور یک یا ترکیبی از عامل های نوع اول یا ثانویه می باشد. شوری اولیه ناشی ازعواملی نظیر: هوازدگی سنگ ها، بالا آمدن موئینگی آب های زیرزمینی لب شور کم عمق، نفوذ آب دریا در ساحل، دمیده شدن نمک و شن دریا توسط باد به خشکی و ممانعت از زهکشی است. 
در حالی که شور شدن ثانویه ناشی از فعالیت های انسانی از قبیل آبیاری بدون سیستم زهکشی مناسب، پساب های صنعتی، استفاده بیش از حد از کودهای شیمیایی، حذف پوشش گیاهی طبیعی و جاری شدن سیل با آب های غنی از نمک، سطح آب زیر زمینی بالا و استفاده از آب های زیر زمینی با کیفیت کم برای آبیاری می باشد.
تاثیرات مخرب تنش شوری بر رشد گیاه مربوط به پتانسیل اسمزی کم محلول خاک(تنش آبی)، عدم تعادل تغذیه ای، اثر مختص یون (تجمع یون های سدیم و کلر) و یا ترکیبی از این عوامل است.

حلزون ها و راب ها از برگ، ساقه، میوه و پوست درختان تغذیه کرده و خسارت کمی و کیفی (ایجادخوردگی) وارد می کنند.
حلزون از طریق علف های هرز کنار درخت خود را به میوه درخت می رساند و با تغذیه از پوست میوه، موجب زخمی شدن و در نتیجه پوسیدگی آن می شود و حتی اگر میوه را به این مرحله نرساند، قابلیت نگهداری در انبارها را از آن می گیرد.
حلزون همچنین با سوراخ کردن برگ درختان جوان، به ویژه نهال ها، صدمه و خسارت جدی به رشد درختان وارد می کند.