خدمات کشاورزی باغبان

به طور کلی در اثر تجمع بیش از حد نمک های محلول در آب مانند: نمک طعام و ترکیبات سدیم، پتاسیم، سولفات ها و کلریدها خاک شور می شود. از اثرات منفی شور شدن خاک این است که در فرآیند جذب آب اختلال می کند و حتی در شرایط رطوبت کافی، محصولات به علت ناتوانی در جذب آب از بین می روند.

عواملی که باعث شور شدن خاک می شوند عبارتند از: حذف پوشش گیاهی، کاهش بارندگی، آب و هوای خشک، آبیاری با آبهای شور و زهکشی ضعیف زمین. برای کنترل شور شدن خاک بایستی از نفوذ بیش از اندازه ی نمک در خاک جلوگیری کرد، هر چند که گیاهان برای رشد خود به مقدار کمی نمک نیاز دارند.

کاهش مصرف آب شور، اجرای آبیاری قطره ای، مصرف مواد آلی و کودهای دامی جهت حفظ رطوبت، جلوگیری از شخم عمیق زمین و مالچ دهی به منظور محافظت از پوشش گیاهی برای جلوگیری از شور شدن خاک مؤثر هستند. 

1️⃣پاشیدن‌ نمک در زمستان جهت جلوگیری از یخ‌زدگی جاده ها
2️⃣افزایش غلظت یون های نمک مانند کلر، سدیم، کلسیم و سولفات (کوددهی بیش از حد)
3️⃣کمبود آب و تنش خشکی
4️⃣از بین رفتن تعادل یونی و‌رقابت بین یون های خاک
5️⃣متراکم شدن خاک، افزایش رس خاک‌ تخریب ساختمان خاک

به دلیل مشکلات ناشی از کم آبی در زمین های کشاورزی، استفاده از خاک های نامرغوب و آسیبی که در نتیجه ی این عوامل به درختان و گیاهان وارد می‌شود، استفاده از گچ کشاورزی توصیه می گردد. گچ کشاورزی، اثرات کم آبی و شوری خاک را کاهش داده و خاک را اصلاح می کند. 

هم چنین جهت کاهش وزن مخصوص ظاهری خاک و در نتیجه پوک شدن بافت خاک، از گچ در زمین های کشاورزی استفاده می شود. زمانی که خاک پوک تر شود، رشد و توسعه ی ریشه افزایش می یابد و در نتیجه ی گسترش ریشه ها، جذب آب و جذب عناصری مانند فسفر که جذب آن به مقدار ریشه بستگی دارد نیز بیشتر می‌شود.

گچ کشاورزی همان سولفات کلسیم آبدار است که بدون عوارض بوده و نتایج مؤثری در ذخیره ی آب آبیاری و اصلاح بافت خاک دارد. این ماده به دلیل طبیعی بودن، برای گیاه و محصول ضرری ندارد و کمک می کند تا محصولات کاملا ارگانیک تولید شود. در نتیجه، باعث افزایش راندمان باردهی محصول می شود. 

در حال حاضر در کشور ما مشکل شوری خاک و آب، در رشد و نمو گیاهان بسیار تاثیرگذار است. با توجه به اینکه اکثر مناطق کشور مستعد شوری هستند، کشت محصولات مقاوم به شوری یکی از راهکارهای مناسب بهره‌برداری از خاک های شور می باشد.

از بین درختان میوه سنجد، پسته، انار و از بین گیاهان زراعی چغندرقند، جو و از بین گیاهان علوفه ای می توان ارزن، کوشیا و سورگوم را نام برد. به طور مثال گیاه کوشیا یک گیاه یکساله، از خانواده ی اسفناجیان و بسیار مقاوم به شوری است که جهت تولید علوفه ی دام در خاک های شور مناطق خشک کشت می شود. 

این گیاه سالانه چندین کیلوگرم در هکتار نمک را از خاک خارج کرده و چندین تن در هکتار علوفه ی تر تولید می کند که دارای ارزش غذایی بسیار بالایی برای نشخوارکنندگان می باشد. انار و پسته از درختانی هستند که مقاومت بالایی در برابر شوری خاک از خود نشان می دهند و به طور وسیعی می توان آنها را کشت و پرورش داد. 

خربزه گیاهی یکساله و از خانواده کدوئیان اسـت و یکی از مهمترین گیاهان باغبانی است که در بسیاری از مناطق خشک و نیمه‌ خشک جهان که تهدید شوری وجـود داشـته، یا در حـال حاضـر یک مشکل است، کاشته می شود. به طور کلی با وجود این واقعیت، خربزه به عنوان گیاه متحمل به شوری شناخته شده است.
تحمـل بـه شـوری در خربزه وابسـته بـه رقم اسـت. تحمل ارقام نسـبت بـه شـوری
متفاوت اند و در شوری های زیاد این تفـاوت بـارزتر اسـت. محققان اظهار داشتند کـه تـنش شـوری در خربـزه رشـد رویشی و زایشی گیاه را تحت تأثیر قرار میدهد و بنابراین باعـث کاهش وزن خشک و عملکرد گیاه می شود.

✔️پوسته برنج به همراه کود مرغی، کنجاله بادام زمینی، کنجاله سویا، کاه برنج و کمپوست پوست درخت می باشند، که جهت افزایش‌ حاصلخیزی در مزارع انگور استفاده شده و منجر به افزایش میزان محصول و مقدار قند آن می گردند.
✔️مالچ، میزان بذر علف‌ های هرز در مزارع ذرت را کنترل میکند. البته استفاده
از مالچ در موارد خاص دیگری چون کشت قارچ خوراکی نیز مناسب می باشد.
✔️استفاده از موادی مانند شاخه های کوچک هرس شده درختان توت، کاه برنج، خاک برگ، برگ های پائیزه درختان و کلش، به عنوان مالچ در بین ردیف‌های قلمه های گیاهی، با حفظ رطوبت خاک، ساختمان خاک، ضمن جلوگیری از صدمات زمستانه وارده، بر کاهش تراکم علف‌ های هرز نیز موثر است.

✔️مالچ های پلاستیکی، تأثیر عمده ای بر‌ درجه حرارت خاک دارند. به طوری که
پلاستیک سفید را به جهت منعکس کردن نور، کاهش دهنده درجه حرارت خاک‌ برمی شمرند.
✔️برخی از محققان نیز تأثیر پلاستیک شفاف پیوسته و پلاستیک سیاه را موجب افزایش درجه حرارت خاک نسبت به خاک بدون مالچ اعلام داشتند. اما برخی اثر پلاستیک سیاه را بر درجه حرارت خاک، ناچیز دانسته اند.
✔️حداکثر اختلاف درجه حرارت خاک‌ تحت تأثیر مالچ در گرمترین ساعات روز بوده و در شب مالچ ها هیچ اثری بر درجه حرارت خاک نداشته و یا اثری ناچیز دارند.

مالچ ها دراوایل فصل رشد استفاده شده و ممکن است در مواقع ضروری، دوباره نیز به کار روند.
✔️این ها در ابتدا از طریق کمک به حفظ حـرارت، گرمای خاک را تأمین می کنند و امکان بذرکاری و نشاءکاری زود هنگام بعضی از محصولات شده و رشدشان را تسریع می نماید.
✔️در ادامه مالچ باعث حفظ دما و رطوبت شـده و از رسیدن نور خورشید به علف هرز جهت جوانه زنی جلوگیری می کند.
✔️همچنین برای مقاوم شدن گیاه در برابر سرما و یخبندان (جلوگیری از یخ زدگی ریشه ها) در سبزی های ریشه ای، پیازها و درختچه های حساس میتوان از آن استفاده کرد.
✔️استفاده از مالچ در همه جا برای پوشش زمستانه مزارع توت فرنگی معمول است.
✔️تقریبا در این مزارع پوشش را وقتی استفاده می کنند که یک یا دو سرمای
پاییزه را سپری کرده و گیاه در برابر سرما مقاوم شده باشد.

خاک های کشاورزی را به طور کلی به سه دسته شنی، سیلتی(لومی) و رسی تقسیم بندی می کنند.

مرکبات را میتوان تقریبا در انواع مختلف خاکها کاشت؛ با وجود این در بعضی از اراضی سنگلاخی و باتلاقی و همچنین اراضی شور

خرما به شوری و خشکی خاک مقاوم است و در انواع خاکها قادر به زندگی است؛ با وجود این بعضی از گونه ها خاک های سنگین

زردآلو در خاک های سبک تا متوسط از نظر بافت، رشد بهتری دارد. خاک باید عمیق، قابل نفوذ به آب و تهویه خوب داشته باشد.

در صورتی که طبقه ای غیرقابل نفوذ در خاک تحت الارض وجود دارد، نباید اقدام به کشت هلو نمود. چنانچه خاک های سنگین با کود دامی

درخت گلابی از درخت های است که نسبت به نوع خاک خیلی مشکل پسند است. برای اینکه گلابی، میوه خوب بدهد

سیب درختی پر توقع است که ریشه های آن در سطح، گسترش زیادی دارد؛ بنابراین خاک باید حاصلخیز و از لحاظ مواد آلی غنی باشد