داروخانه گیاهپزشکی باغبان

سرخرطومی، یکی از مهمترین آفات جالیز می باشد، به طوری که در اکثر موارد خسارت آن بالغ بر 70 درصد برآورد شده است. این حشره به گیاهان خانواده کدوییان از قبیل خربزه، هندوانه، طالبی، خیار و کدو حمله می کند.

با توجه به چند نسلی بودن آفت، کنترل آن مشکل بوده و‌ کشاورزان سالانه مقدار زیادی سموم حشره کش را در چندین نوبت در طی‌ فصل رشد میوه جهت کنترل آفت به طبیعت وارد میکنند.

رنگ تخم های این حشره ابتدا سبز کاملاً روشن و سپس به‌ تدریج به رنگ سفید پر رنگ در می آید. لارو سفید و خمیده با سر قرمز، و به طول 4 میلیمتر است. شفیره سفید، به طول 5 و به عرض 3 میلیمتر است. بدن حشره کامل (به جز خرطوم) 3-5 و رنگ آن کاملاً سیاه و پوشیده از‌ فرورفتگی های فراوان است.
این حشره سه نسل درسال دارد و اگر شـرایط آب و هـوایی مساعد باشد ممکن است نسل چهارم هم داشته باشد. 
این آفت زمستان را به صورت حشره کامل داخل میوه های خشکیده می گذراند.
خروج حشـره کامل از درون حفـره های شفیرگی موجـود در میـوه های کوچک خشک شده اوایل بهـار و همزمـان بـا تشـکیل میـوه های هندوانـه ابوجهل در طبیعت و در مناطق کشت جـالیز همزمـان بـا پیـدایش میوه های جالیز است، به طوری که حشـره بـالغ اواخـر اردیبهشـت مـاه روی هندوانه ابوجهل و دراوایل خردادمـاه روی جـالیز دیده می شود.

بیماری جاروک لیمو ترش یک تهدید جدی برای مرکبات به خصوص لیمو ترش است که زنجرک به عنوان ناقل آن شناسایی شده است. در باغ های آلوده به بیماری و در هوای گرم، جمعیت زنجرک ها بسیار پایین بوده اما با سرد شدن هوا، رو به افزایش می رود.

جاروک ابتدا به سمت ریشه ها گسترش می یابد سپس به سمت برگ های جوان و اندام های هوایی گیاه حرکت می کند. عامل بیماری با نام علمی Candidatus Phytoplasma aurantifolia می باشد که یکی از خسارت زا ترین بیماری های لیمو ترش است.

علائم بارز ظهور آن به این صورت است که ابتدا جاروک در قسمتی از درخت ظهور می یابد سپس در تنه و طوقه به طور تدریجی گسترش پیدا می کند. در ادامه شاخه های حامل آنها یکی پس از دیگری خشک می شوند و نهایتا مرگ درخت را به دنبال دارد.

با توجه به اینکه گیاهان تاجریزی و پروانش، میزبان های علفی جاروک شناخته شده اند، جلوگیری از رشد آنها در اطراف درخت، حذف درختان آلوده و کنترل ناقل باعث کنترل بیماری می شود. هم چنین کاشت گونه ی مقاوم پرشین لایم به جای لیمو ترش توصیه می گردد. 

در جنگل‌های ایران و به‌ ویژه جنگل های مناطق زاگرس، جوانه خوار بلوط، در کنار دیگر عوامل مخرب، یکی از آفات مهم محسوب می شود.

در حال حاضر این آفت به شدت در استان های آذربایجان غربی، کهگیلویه و بویراحمد، کردستان، لرستان و کرمانشاه شایع شده است.
جوانه خوار بلوط یک حشره چند خوار بوده و از تعداد محدودی گیاه تغذیه می کند. دامنه میزبانی آن محدود به جنس بلوط است. 

آفت با تغذیه از جوانه ها و برگ های درختان خسارت سنگینی به آن ها وارد می کند. زمستان گذرانی آن به صورت تخم است. خسارت آن همزمان با خروج لاروهای نئونات از اواخر اسفند ماه است.
سنین اول و دوم لاروی معمولا در داخل جوانه ها زندگی میکنند. لاروهای سن سوم پس از خروج از جوانه ها شروع به تغذیه از برگ های جوان کرده و در ضمن تغذیه، برگ ها را تا کرده و تار می تنند. لاروها لبه برگ ها را با تارهای ابریشمی تا کرده و در داخل آن تبدیل به شفیره می شوند.

✔️مهمترین آفات خربزه و طالبی در کشور، به ترتیب ظهور در منطقه شامل: 

✔️تـریپس پیـاز
 ✔️سرخرطومی جالیز
✔️مگس خربزه
✔️کنه دولکه ای
✔️و مگس جالیز
❌متاسفانه هنوز راهکار اصلی کنترل آفات خربزه بر مبارزه شیمیایی استوار است. در خصـوص کنتـرل زراعی کـه یکی از روش های مدیریت تلفیقی آفات می باشد، می توان به روش های کشت مخلوط و کشت گیاهان تلـه اشاره کرد که در ایران و جهان تحقیقات بسـیاری در ایـن خصـوص انجـام شـده اسـت.

کرم برگخوار سبز برنج، زمستان را به صورت شفیره روی خاک و بقایای بوته ی برنج می گذراند و جزء آفات درجه دوم در زراعت برنج است. این آفت را با نام نارانگا نیز می شناسند. پروانه ها (حشرات کامل) بعد از زمستان گذرانی، در اوایل اردیبهشت ماه از شفیره های خود خارج می شوند.

این حشره قابلیت جابجائی دارد و موجب پراکندگی آفت می شود. تراکم آن در نقاط سایه دار و زیر درخت ها بیشتر است و در اواخر تیر ماه به حداکثر می رسد. کرم برگخوار به آفتاب حساس است و با گرمی هوا و تابش نور خورشید، میزان خسارت آن کمتر می‌شود.

مدیریت این آفت، به روش های کنترل زراعی،کنترل بیولوژیکی و کنترل شیمیایی امکان پذیر است. باید توجه داشت که این نوع کرم بر اثر تغذیه از حاشیه و پهنک برگ، در فرآیند فتوسنتز اختلال ایجاد می کند. برای آگاهی از وجود آفت، حرکت در مزرعه و استفاده از تور حشره گیری می تواند کمک کننده باشد. 

یکی از مهم ترین مسائل کشت و کار خربزه، وجود آفات مختلف میوه خوار، از جمله مگس های میوه و سرخرطومی جالیز می باشد که ضمن تغذیه از میوه و افت کمی و کیفی محصول، باعث کاهش قابل توجهی در بازارپسندی میوه می شوند.

به علاوه وجود یک لارو داخل میوه، راه ورود قارچ های گندخوار را باز کرده و باعث
پوسیدگی میوه شده که در پی آن خسارات جبران ناپذیری به توزیع کننده تحمیل می گردد.
چنین محصولی با توجه به عدم بازارپسندی، عدم توانایی رقابت با محصولات سالم،
و همچنین به دلیل وجود قوانین قرنطینه ای و مسائل بهداشتی، به هیچ وجه امکان صادرات ندارد و این امر سبب از دست دادن جایگاه بازار پر رقیب جهانی شده و درنتیجه خسارت قابل توجهی به منابع ارزی غیر نفتی کشور وارد می آورد.

این گونه از گیاهان علوفه ای، در دامنه وسیعی از خاک ها رویش دارد و نسبت به pH بالا و پایین مقاوم است. 

این گیاه به علت سازگاری در دامنه وسیعی از خاک ها و شرایط محیطی، توانایی تثبیت نیتروژن مولکولی، ارزش غذایی بالا برای نشخوارکنندگان، از اهمیت ویژه ای
برخوردار است‌.

شبدر قرمز در نقاط مختلف جهان کاشته می شود و به طور خودرو نیز در اغلب مناطق دنیا پراکنده است. 
در ایران در آذربایجان، گیلان، مازندران، کردستان، باختران، تهران، زنجان، کرمان، یزد، فارس، اصفهان، خراسان و همدان انتشار دارد.
شبدر قرمز گیاهی ست دائمی که اغلب به عنوان گیاه دو ساله برای تهیه علوفه سبز و
خشک و چراگاه ها کشت می شود و می توان آن را با بعضی از گیاهان خانواده غلات به طور مخلوط کشت نمود.

حبوبات پس از غلات، دومین منبع غذایی هستند و در بین حبوبات، عدس به دلیل ویژگی های مطلوبی که دارد حائز اهمیت ویژه ای است.

عدس گیاهی یک ساله، خودبارور، با بوته های 45 - 20 سانتی متری و از حبوبات خوراکی است که از حبوبات سرمادوست بوده و مناسب مناطق داغ گرمسیری نیست و مشخصاً گیاهی روزبلند است. 
در نواحی دشت تا ارتفاع 5300 متری قابل کشت است. تغییرات حرارتی مناسب آن 15 - 25 درجه سانتیگراد می باشد. البته دمای مطلوب بسته به ژنوتیپ، سن و اندازه بذر فرق می کند.
کشت عدس در ایران به خصوص در استان اردبیل از دیرباز به صورت بهاره و دیم مرسوم بوده است لیکن به دلیل بارندگی های زمستانه و رطوبت زیاد خاک جهت انجام عملیات خاک ورزی و تهیه بستر بذر، معمولا کاشت عدس در بعضی مواقع تا اوایل اردیبهشت به تعویق می افتد.
برای استفاده کامل از بارش های آسمانی باید به تاریخ کاشت توجه نمود تا محصول خوبی به دست آید.

 Leptinotarsa decemlineata

از مهم‌ترین آفات سیب زمینی، سوسک کلرادو است که جزء آفات قرنطینه به شمار می رود. این آفت از خانواده ی بادمجانیان تغذیه می کند و بر محصولاتی مانند گوجه‌فرنگی و سیب زمینی تأثیر می گذارد.

سوسک های بالغ طبق شرایط آب و هوایی و فیزیولوژیکی، در فصل بهار و اوایل تابستان بیرون می آیند. لارو و حشره ی کامل از از برگ،گل و غده ی سیب زمینی تغذیه کرده و باعث کاهش عملکرد محصول می شوند.

برای کنترل و مبارزه با آن، اقداماتی مانند: رعایت تناوب زراعی، جلوگیری از نقل و انتقال غده های سیب زمینی آلوده، جمع آوری بقایای گیاهی آلوده و کنترل بیولوژیکی به کمک سن شکارگر تا حد زیادی می تواند مؤثر واقع شود. 

1️⃣پاشیدن‌ نمک در زمستان جهت جلوگیری از یخ‌زدگی جاده ها
2️⃣افزایش غلظت یون های نمک مانند کلر، سدیم، کلسیم و سولفات (کوددهی بیش از حد)
3️⃣کمبود آب و تنش خشکی
4️⃣از بین رفتن تعادل یونی و‌رقابت بین یون های خاک
5️⃣متراکم شدن خاک، افزایش رس خاک‌ تخریب ساختمان خاک

گاهی اوقات گوجه فرنگی در مرحله ی نارس، دچار لکه ی سفت قهوه ای رنگ در انتها شده و با رشد بیشتر محصول، سیاه تر می شود. این عارضه تأثیر بسیار منفی بر بازارپسندی و کیفیت محصول دارد و برای کشاورز نگران کننده است.

ممکن است علت آن ابتلا به بیماری قارچی در نظر گرفته شود اما باید دانست که بر اثر کمبود عنصر کلسیم، لکه های سیاه رنگ انتهای گوجه شکل گرفته اند. هنگامی که در حین تشکیل میوه، کلسیم به میزان کافی در اختیار محصول قرار نگیرد پوسیدگی گلگاه اتفاق می افتد.

همان طور که می دانید عنصر کلسیم یک عنصر کلیدی در تعیین کیفیت تمام محصولات است و نقش بسیار مهمی در برنامه ی کوددهی، استحکام میوه دارد. از دیگر نقش های کلسیم می توان به جلوگیری از ریزش گل و تبدیل آن ها به محصول، افزایش مقاومت در برابر بیماری ها و تنش های محیطی و بهبود ظاهر محصول اشاره کرد.

برای جبران و درمان کمبود کلسیم در گوجه‌فرنگی، باید از کم آب شدن گیاه جلوگیری کرد تا انتقال کلسیم بهتر انجام شود. هم چنین استفاده از کود هیومیک اسید و کود کلسیم مایع به برطرف شدن این مشکل کمک خواهد کرد. 

قابل توجه است که افزودن آهن در فرم های غیر کلات به خاک ها مخصوصا در خاک های آهکی ایران، تاثیر زیادی در فراهم آوردن آهن برای گیاه و میکروارگانیسم های خاک ندارد. چرا که آهن آزاد به سرعت هیدراته شده و به صورت هیدروکسید های آهن تبدیل می شود و قابل استفاده نیست.

ترکیبات کلاته آهن بهترین راه حل برای بر طرف کردن کلروز و زردی بوده و آهن در همه خاک ها و علی الخصوص خاک های قلیا می تواند شدیدترین مشکلات تغذیه ای گیاهان را درمان نمایند.

بلایت فایتوفتورایی  Phytophthora capsici 

بلایت فوموپسیس  Phomopsis vexans

پژمردگی ورتیسیلیومی     Verticillium albo-atrum

سفیدک سطحی   Erysiphe polyphaga

لکه برگی چشم قورباغه ای  Cercospora capsici

پژمردگی باکتریایی   Ralstonia solanacearum

گشنیز از خانوادە ی چتریان و گیاهی است یکساله، به ارتفاع 60 تا 100سانتیمتر و طول دورۀ رشد 100 تا 120 روز و گرمادوست که در انواع خاک می روید.

اسانس میوۀ گشنیز در صنایع دارویی، آرایشی و بهداشتی و روغن میوە ی آن در صنایع غذایی و دارویی کاربرد دارد. از این گیاه به عنوان هضم کنندە ی غذا، ضد نفخ، اشتهاآور، برطرف کنندە ی دردهای عضلانی و آرامشبخش استفاده می شود.