داروخانه گیاهپزشکی باغبان

ملون جانا یا خربزه جانا از خانواده ی خربزه است و از نظر شکل ظاهری شبیه به طالبی می باشد. گوشت میوه زرد کم رنگ و متمایل به سبز است. جانا به دلیل زودرس بودن، ماندگاری بالا و سفت بودن آن، محبوبیت زیادی در بین کشاورزان دارد.

بوته های جانا توان نگهداری 4 تا 5 عدد میوه را روی خود دارند و نور و گرمای زیادی برای رشد آن مورد نیاز است. به طوری که در مناطق ابری و بارانی، از کیفیت و طعم آن کاسته می شود.این میوه به دلیل شکل و تیپ خاصی که دارد، به نسبت سایر خربزه ها از قیمت بالاتری برخوردار است.

خربزه جانا دارای خواص بسیاری است و سرشار از ویتامین A، آدنوزین، آب و فیبر است که هم به سلامت دستگاه گوارش کمک می کند هم از بروز دیابت جلوگیری می کند. به دلیل داشتن کالری و کلسترول کم برای رژیم غذایی مفید است و باعث کاهش وزن می شود. 

کشاورزی تک کشتی (monoculture) به کشت یک نوع محصول در یک زمان و در یک مزرعه گفته می شود و در کشاورزی زیستی و به طور گسترده استفاده می شود. این نوع کشت،باعث افزایش کارایی در عملیات کاشت، داشت و برداشت شده اما خطر شیوع آفات و بیماری ها را افزایش می دهد.

دلیل آن این است که چون کشاورزان هر سال محصول مشابهی را کشت می کنند، آفات و بیماری ها سریعتر تجمع و گسترش می یابند و محصول حساس می شود. تک کشتی از نظر تنوع در زمان و مکان، به تک کشتی، چند کشتی و چرخشی (چرخش تک کشتی) تقسیم بندی می شود. 

درخت مسواک که نام علمی آن Salvadora persica است، درختی همیشه سبز است که از چوب آن مسواک می سازند. برگ های سبز درخشانی دارد که شیره ای زرد رنگ مایل به سبز روشن از آن خارج می‌شود.

ارتفاع آن بین 2 تا 5 متر است و میوه ای خوراکی شبیه به گیلاس دارد. آب و هوای گرم استوایی برای رشد این درخت مناسب بوده و در ایران اغلب به صورت گلخانه‌ای کشت می شود.

تکثیر آن از طریق بذر صورت می‌گیرد و قابلیت کاشت در گلدان را دارد. به این صورت که ابتدا بذرها باید به مدت 24 ساعت خیسانده شوند سپس آنها را در عمق مناسبی از گلدان کاشت. چوب درخت مسواک به دلیل داشتن ترکیبات گوگردی،کلراید، فلوراید و بی کربنات سدیم، دندان ها را ضدعفونی و سفید می کند.

هم چنین چوب آن دارای مواد خوشبو کننده است که باعث خوشبو شدن دهان می شود. علاوه بر آن از خونریزی لثه و تشکیل پلاک دندانی جلوگیری می کند. 

گیاه قهوه با نام علمی Coffea یک درخت بسیار بزرگ با ارتفاع 3 تا 10 متر است که جزء گیاهان گلدار خانواده ی روناسیان به شمار می آید. نکته ی جالب آن است که اگرچه درخت قهوه ارتفاع زیادی دارد اما امکان کاشت آن به صورت بوته و در منزل نیز وجود دارد.

هم چنین در مزارع قهوه، به علت راحتی برداشت آن را کوتاه کرده و به صورت بوته نگهداری می کنند. گلدهی قهوه 3 تا 4 سال پس از کاشت اتفاق می افتد و گل های سفید رنگ خوشبویی دارد و از نظر شکل ظاهری شبیه گلهای یاسمن هستند.

این گلهای ظریف و کوچک پس از 6 الی 8 هفته به میوه های قهوه تبدیل می شوند و میوه های تازه تشکیل شده ابتدا به رنگ سبز و پس از 6 تا 9 ماه به رنگ زرد و صورتی درآمده سپس در پایان رشد قرمز رنگ می شوند.

میوه های قهوه پس از تکمیل پروسه ی رشد، از درخت چیده شده و برای خشک کردن پوست میوه را جدا می کنند. میوه های قهوه پس از طی کردن مراحل خشک شدن، برشته کردن و آسیاب کردن به دانه های قهوه ی شناخته شده تبدیل می شوند. 

یکی از انواع سیب زمینی در کشور ما، سیب زمینی قرمز است که نسبت به سیب زمینی معمولی در بازار، گران تر و کمیاب تر می باشد. از مشخصات آن پوست قرمز رنگ و بافت ترد است و یک خوراکی مقوی و مفید محسوب می شود.

میزان تولید این نوع سیب زمینی در ایران بالاست و یک محصول کاملا ارگانیک و سالم است. سیب زمینی قرمز حاوی مواد معدنی، فیبر، کربوهیدرات و منیزیم می باشد و از طریق چشم های متوسطی که در سطح پوست آن وجود دارد، کشت می شود.

رنگ قرمز موجود در آن، به دلیل وجود ماده ای به نام آنتوسیانین است که خود نوعی از آنتی اکسیدان ها بوده و هم به کاهش کلسترول بد کمک می کند و هم از بدن در برابر رادیکال های آزاد محافظت می کند. هم چنین می توان آن را به عنوان جایگزین گوشت استفاده کرد. 

روش کشت زیر پلاستیک طی سال های اخیر، با اهدافی مانند سرعت دهی به رشد و جوانه زنی گیاه، افزایش دمای خاک و صرفه جویی در مصرف آب آبیاری گسترش یافته اما به دلیل استفاده از پلاستیک در سطح گسترده، به تهدیدی جدی برای محیط زیست تبدیل شده است.

صیفی جاتی مانند : توت فرنگی، خیارسبز، کدو، بادمجان و هندوانه محصولاتی هستند که به صورت زیر پلاستیک کشت می شوند. این روش کشت دارای مزایای بسیاری می باشد، شامل : کاهش هزینه‌های تولید از طریق کاهش نیاز به نیروی کار، زودرس شدن محصول، تولید محصول خارج از فصل و عرضه ی زود هنگام به بازار و کاهش مبارزه با علف های هرز.

کشت زیر پلاستیک معایبی نیز دارد که با توجه به گسترده بودن استفاده از این روش، باید به آنها توجه کرد. باقی ماندن بقایای پلاستیک های استفاده شده، تجزیه ناپذیر بودن و آلودگی محیط زیست، کاهش عملکرد و نامرغوب شدن زمین همگی از معایب این روش به شمار می روند.

به گفته ی کارشناسان محیط زیست، با پایان یافتن فصل برداشت و باقی ماندن پلاستیک ها در طبیعت، آلودگی خاک و مسمومیت های آبی و خاکی بوجود می آید. از طرفی دیگر، دام ها از این پلاستیک ها تغذیه کرده و در نتیجه از بین می روند. 

اولین اقدامی که قبل از کاشت محصول در باغ و زمین انجام می شود، عملیات شخم زنی است که جزء مهم ترین عملیات های کشاورزی به شمار می رود. به طور کلی، شخم زدن یعنی آماده کردن محصول برای کاشت توسط ادوات و تجهیزات.

شخم زدن زمین با اهداف مختلفی انجام می گیرد که اصلی ترین آنها، سست و نرم کردن زمین جهت کاشت و از بین بردن علف های هرز است. از بین بردن حشرات و آفات موجود در خاک از دیگر فواید شخم زدن زمین محسوب می شود.

شخم زدن انواع مختلفی دارد شامل : شخم اولیه ی زمین، شخم پس از برداشت، شخم زدن بین محصولات و شخم زمین جهت تهیه ی بستر. بهترین زمان انجام آن در اواخر پاییز و در فصل بهار است. 

شخم پاییزه منجر به آمادگی بیشتر زمین جهت رشد محصول می شود اما به علت سردی هوا و خشک بودن زمین، عملیات شخم کمی مشکل خواهد بود. شخم بهاره زمان مناسب تری در نظر گرفته می شود زیرا هوا رو به گرمی رفته و خاک سفت و سخت نیست. 

آزولا یک سرخس آبزی کوچک است که با نوعی باکتری به نام آنابنا هم‌زیستی دارد. این سرخس در مناطقی که آب راکد دارند رشد کرده و به حالت شناور زندگی می کند. طی فرآیند هم زیستی، باکتری آنابنا تثبیت نیتروژن را بر عهده دارد و در حفره های موجود در گیاه آزولا زیست می کند.

سرخس آزولا روی سطح آب شالیزارهای برنج نیز یافت می شود و دارای ویژگی های منحصر به فرد بسیاری است و سازگاری زیادی با محیط دارد. به طور مثال در شرایط مناسب و در اثر هم زیستی با جلبک آبی می تواند روزانه 2 تا 4 کیلوگرم نیتروژن در هر هکتار مزرعه تولید کند.

رشد آزولا باعث کاهش شوری خاک می شود و در مناطق ساحلی با نوسانات فصلی کم در باروری و حاصلخیزی خاک مؤثر است. به دلیل فواید زیادی که آزولا برای اکوسیستم آبی دارد، نمی توان آن را خود به خود از بین برد. همچنین در بخش کشاورزی دارای مزایای بسیاری است که نیاز به مدیریت و توجه بیشتری دارد.

از جمله مزایای آن می توان به افزایش عملکرد برنج، کاهش هزینه‌های ناشی از مصرف کود نیتروژنه و کاهش هزینه‌های مبارزه با علف های هرز اشاره کرد. علاوه بر این در تغذیه ی دام و انسان نیز مورد مصرف قرار می گیرد. 

امروزه به دلیل اهمیت امنیت غذایی، تناسب تغییرات اقلیمی بر اراضی تحت کشت جهت تولید محصول یک هدف مهم است. بر اساس تحقیقات انجام شده، شوری خاک، بافت آن و زهکشی، عوامل محدود کننده ی تولید محصول به شمار می روند و به دلیل وجود همین محدودیت ها، می بایست کشت محصولات زراعی و باغی متناسب با کیفیت اراضی انجام شود.

طبق تحقیقات انجام شده و با توجه به افزایش تنش خشکی در سال های آینده، کشت محصولات کشاورزی تحت تنش آبی قرار خواهد گرفت. عواملی مانند تناسب اقلیمی منطقه، کیفیت و کمیت آب، مسائل اقتصادی و اجتماعی جزء اساسی افزایش کیفیت محصول و تولید بهینه محسوب می شوند. 

مکان یابی مناسب نیز بخش دیگری از این تناسب می باشد.استفاده از روش های استاندارد جهت تعیین تناسب اقلیمی نیز الزامی است. به طور مثال با استفاده از اطلاعات هواشناسی بلند مدت و بر اساس نمودارهای تناسب اقلیمی، می توان نمودار دمایی و میزان رطوبت نسبی منطقه ی کشت را مورد بررسی و تحلیل قرار داد.

به دلیل مشکلات ناشی از کم آبی در زمین های کشاورزی، استفاده از خاک های نامرغوب و آسیبی که در نتیجه ی این عوامل به درختان و گیاهان وارد می‌شود، استفاده از گچ کشاورزی توصیه می گردد. گچ کشاورزی، اثرات کم آبی و شوری خاک را کاهش داده و خاک را اصلاح می کند. 

هم چنین جهت کاهش وزن مخصوص ظاهری خاک و در نتیجه پوک شدن بافت خاک، از گچ در زمین های کشاورزی استفاده می شود. زمانی که خاک پوک تر شود، رشد و توسعه ی ریشه افزایش می یابد و در نتیجه ی گسترش ریشه ها، جذب آب و جذب عناصری مانند فسفر که جذب آن به مقدار ریشه بستگی دارد نیز بیشتر می‌شود.

گچ کشاورزی همان سولفات کلسیم آبدار است که بدون عوارض بوده و نتایج مؤثری در ذخیره ی آب آبیاری و اصلاح بافت خاک دارد. این ماده به دلیل طبیعی بودن، برای گیاه و محصول ضرری ندارد و کمک می کند تا محصولات کاملا ارگانیک تولید شود. در نتیجه، باعث افزایش راندمان باردهی محصول می شود. 

دنبلان کوهی نوعی قارچ کمیاب و گران قیمت است که مصرف خوراکی و غذایی دارد. این قارچ گونه های مختلفی دارد و به رنگهای قرمز تیره، خاکستری، سفید، بنفش و سیاه یافت می شود اما لذیذترین نوع آن دارای پوستهٔ سیاه رنگ است.

قارچ های دنبلان معمولاً به صورت دسته دسته و در عمق 30 سانتیمتری خاک و نزدیک به ریشه های گیاهان و درخت‌ها به طور طبیعی می رویند. قارچ دنبلان به صورت همزیستی با ریشه های درختان جنگلی نیز به وجود می آید.

هنگام آغاز بارندگی های بهاره و مساعد شدن شرایط رشد دنبلان ها، جمع آوری، خرید و فروش و مصرف این قارچ ها در رویشگاه های آن در کشور از رونق خاصی برخوردار می گردد. مردم مناطق مختلف کشور، از آن به عنوان یک غذای نیروبخش و مقوی یاد کرده و تغذیه از آن را برای جلوگیری از انواع بیماری ها در طول سال مؤثر می‌دانند.

قارچ دنبلان از نظر ارزش غذایی دارای بیش از 15 نوع پروتئین و ویتامین‎ می باشد. در قارچ دنبلان هیچ نوع دستکاری ژنتیکی توسط انسان صورت نگرفته و کود شیمیایی در آن نیز به هیچ ‎وجه استفاده نشده است.

محققان به تازگی دریافته‌اند که دو ترکیب رایج چای سبز یعنی کاتچین و رسوراترول، ترکیب هایی که در شراب قرمز نیز یافت می‌شود، تشکیل پلاک‌های آمیلوئید مرتبط با آلزایمر را در بافت مغز کاهش می‌‌دهد.

✔️20-20-20 کود پودری کاملا‌ محلول در آب که دارای درصد متعادلی از عناصر ماکرو (نیتروژن، فسفر و پتاسیم)، همراه با عناصر میکرو ضروری می باشــد.
✔️عناصر میکرو موجود در آن به صورت کلات EDTA است که جذب آنها را از طریق برگ و ریشه افزایش می دهد.
✔️20-20-20 به دلیل خاصیت اسیدی و همچنین گوگرد موجود در آن، سبب کاهش پی اچ محیط اطراف ریشه و در نتیجه افزایش جذب بهتر عناصر توسط گیاه می گردد.
✔️در تمامی مراحل رشدی گیاه به منظور افزایش کمی و‌ کیفی محصول و بــرای تمام محصولات کشاورزی قابل استفاده است.
✔️این کود بــرای انواع روش های آبیاری(قطره ای و ...)، نیز قابل استفاده می باشد.

✅این فرآورده نسبتی مناسب و بهینه از عناصر و ترکیبات محرک رشد را داراست که در تشکیل میوه و افزایش بارآوری دخیل می باشد.
✅فروت ایج حاوی ترکیبی از عناصر روی، بور و عصاره جلبک دریایی، مناسب جهت افزایش درصد گلدهی، افزایش میوه و عملکرد سال آینده درختان می باشد.
✅این محصول ترکیبی تخصصی در‌ مرحله شروع تشکیل میوه است که شامل تمام عناصر ضروری برای تبدیل شکوفه به میوه و افزایش ریشه زایی گیاه می باشد.
از دیگر ویژگی های این محصول، افزایش مقاومت گیاه در برابر عوامل محیطی مانند تگرگ، برف، باران و سرماست. همچنین تاثیر زیادی در خوشه بندی و تلقیح گیاه داشته و عملکرد محصول را با حفظ مرغوبیت افزایش میدهد.

✔️پوسته برنج به همراه کود مرغی، کنجاله بادام زمینی، کنجاله سویا، کاه برنج و کمپوست پوست درخت می باشند، که جهت افزایش‌ حاصلخیزی در مزارع انگور استفاده شده و منجر به افزایش میزان محصول و مقدار قند آن می گردند.
✔️مالچ، میزان بذر علف‌ های هرز در مزارع ذرت را کنترل میکند. البته استفاده
از مالچ در موارد خاص دیگری چون کشت قارچ خوراکی نیز مناسب می باشد.
✔️استفاده از موادی مانند شاخه های کوچک هرس شده درختان توت، کاه برنج، خاک برگ، برگ های پائیزه درختان و کلش، به عنوان مالچ در بین ردیف‌های قلمه های گیاهی، با حفظ رطوبت خاک، ساختمان خاک، ضمن جلوگیری از صدمات زمستانه وارده، بر کاهش تراکم علف‌ های هرز نیز موثر است.

✔️مالچ های پلاستیکی، تأثیر عمده ای بر‌ درجه حرارت خاک دارند. به طوری که
پلاستیک سفید را به جهت منعکس کردن نور، کاهش دهنده درجه حرارت خاک‌ برمی شمرند.
✔️برخی از محققان نیز تأثیر پلاستیک شفاف پیوسته و پلاستیک سیاه را موجب افزایش درجه حرارت خاک نسبت به خاک بدون مالچ اعلام داشتند. اما برخی اثر پلاستیک سیاه را بر درجه حرارت خاک، ناچیز دانسته اند.
✔️حداکثر اختلاف درجه حرارت خاک‌ تحت تأثیر مالچ در گرمترین ساعات روز بوده و در شب مالچ ها هیچ اثری بر درجه حرارت خاک نداشته و یا اثری ناچیز دارند.

۱) استان های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل، زنجان و همدان:

• احتیاط در انجام عملیات محلول پاشی و سم پاشی با توجه به وقوع بارش های پراکنده و رگباری در این فصل از سال

• کنترل دما و رطوبت و تهویه در گلخانه‌ها، مرغداری ها و دامداری ها با توجه به افزایش محسوس دما (10 درجه) در اردبیل و افزایش 5 درجه ای دما در آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، زنجان و همدان

• پاک سازی کانال ها و مسیرهای آبی مزارع و باغات و آبراه های روستایی با توجه به بارش باران در روز های آینده

• پایش و رصد مزارع کلزا جهت بررسی  آفت سنک بذرخوار و شته مومی و انجام اقدامات کنترلی با نظر کارشناسان فنی 

• آماده سازی و تهیه بستر جهت کشت¬های بهاره پس از گاورو شدن زمین

• ادامه کشت محصولات بهاره از جمله پیاز و سیب زمینی پس از گاورو شدن مزرعه

• در صورت لزوم سم پاشی مزارع غلات بر علیه بیماریهای قارچی از جمله زنگ ها به جز در روز های بارانی

• پایش آفات و بیماریهای گیاهی در باغات میوه و انجام اقدامات کنترلی با نظر کارشناسان فنی 

• پایش آفت کنه گالی در درختان هسته دار و انجام اقدامات کنترلی با نظر کارشناسان فنی 

• ترمیم تشتک ها و آبگیرها جهت ذخیره و هدایت آب ناشی از بارندگی در باغات دیم

• پایش آفت سن گندم در مزارع آبی و دیم 

• مبارزه با علف های هرز در مزارع غلات و کلزا به جز در روز های بارانی

• کنترل جوندگان مضر کشاورزی در اراضی زراعی و باغی

• استقرار کندوهای زنبور عسل بالاتر از سطح زمین جهت جلوگیری از آبگرفتگی آنها با توجه به بارش باران در روز های آینده

• عدم چرای دام در مسیل ها و حاشیه رودخانه های فصلی با توجه به بارش باران در روز های آینده

۲) استان های گیلان، مازندران، گلستان و خراسان شمالی: 

• احتیاط در انجام عملیات محلول پاشی و سم پاشی در گیلان، مازندران و گلستان در روز های پنج شنبه و شنبه و در خراسان شمالی از روز پنج شنبه تا یکشنبه هفته آینده با توجه به وقوع بارش های رگباری و وزش باد

• کنترل دما و رطوبت و تهویه در گلخانه‌ها، خزانه های برنج، انبارها، مرغداری ها و دامداری ها با توجه به افزایش محسوس دما در گلستان (9 درجه)، مازندران (7 درجه) و گیلان (8 درجه) و نوسانات دما در خراسان شمالی

• محافظت از پوشش های پلاستیکی و گلخانه ها در خراسان شمالی در روز های پنج شنبه و جمعه با توجه به احتمال وقوع تگرگ

• محافظت از گلخانه ها، مزراع و باغات در خراسان شمالی در روز های شنبه و یکشنبه با توجه به وزش باد شدید در بعضی از ساعات

• اقدام به کشت بهاره نباتات علوفه‌ای ( ذرت، سورگوم و . . . ) بعد از گاورو شدن مزرعه

• وجین علف‌های هرز مزارع کلزا و سبزیجات               

• کنترل و هوادهی مناسب و موثر خزانه‌های برنج دارای پوشش نایلونی                    

• نشاء انواع سبزیجات و صیفی‌جات (خیار، گوجه فرنگی، هندوانه، بادمجان و . . . )       

• تغذیه محصولات سردسیری (توت فرنگی) و درختان میوه‌های سردسیری (در مرحله فندقی شدن) با کودهای تقویتی و با نظر کارشناس

• حذف علف‌های هرز در باغ‌ها         

• استفاده از کودهای حیوانی در باغ‌های میوه          

• سم پاشی خزانه‌ها با سموم قارچ‎کش در صورت مشاهده بیماری‌هایی نظیر لکّه قهوه‌ای و بلاست با نظر کارشناس

• کنترل و مدیریت آفات و بیماری‌های درختان میوه هسته دار و دانه دار با نظر کارشناس

• کنترل و مدیریت عوامل خسارت‌زای مزارع کلزا با نظر کارشناس

• هوادهی مناسب و به موقع خزانه‌های نایلونی جهت جلوگیری از سوختگی بوته‌ها و بیماری‎های قارچی با نظر کارشناس

• کنترل و مدیریت عوامل خسارت‌زای مزارع گندم و جو با نظر کارشناس

• تعریض و ترمیم مرز کرت ها، لایروبی و ترمیم انهار کشاورزی و ذخیره آب حاصل از بارندگی

• ضدعفونی بذور با سموم مناسب برای کنترل بیماری های قارچی

• انجام مبارزه شیمیائی و غیر شیمیائی در مزارع و باغات جهت کاهش خسارت راب و حلزون

• تنظیم ارتفاع پوشش پلاستیکی، نصب دماسنج در یک دوم ارتفاع تونل پلاستیکی جهت کنترل دما و جلو گیری از سرمازدگی نشا

• برداشتن پوشش خزانه چند روز قبل از انتقال نشا به زمین برای نشاهای آماده

• آماده سازی زمین برای کشت محصولات جالیزی ,حبوبات و بادام زمینی

• استحکام پوشش خزانه و ایجاد زهکش جهت هدایت آب مازاد ناشی از بارندگی به محیط خارج از خزانه

• هوادهی حوضچه های پرورش ماهی و تنظیم جیره غذایی آبزیان و ماهیان گرم آبی

۳) استان های کردستان، کرمانشاه، لرستان، ایلام، چهارمحال و بختیاری و مرکزی: 

• احتیاط در انجام عملیات محلول پاشی و سم پاشی در روز های پنج شنبه و شنبه هفته آینده با توجه به بارش های پراکنده و رگباری در این فصل از سال  

• کنترل دما و رطوبت و تهویه در گلخانه‌ها، مرغداری ها و دامداری ها با توجه به افزایش 3 تا 5 درجه ای دما 

• محافظت از گلخانه ها و درختان جوان در ایلام در روز شنبه ودر لرستان در روز پنج شنبه با توجه به وزش باد شدید در بعضی از ساعات 

• محافظت از گلخانه ها، مزراع و باغات در مرکزی و کردستان در روز های پنج شنبه و شنبه با توجه به احتمال وقوع تگرگ 

• هدایت آب های روان به انهار آبیاری جهت تغذیه سفره های زیرزمینی 

• پایش برق زدگی نخود 

• پایش انواع آفات چغندر(کک، شته سیاه، برگ خوار و بید چغندر) 

• انجام کشت های بهاره سویا ، چغندر قند ، ذرت دانه ای و انواع گیاهان علوفه ای

• پایش شته مومی ، سنک بذر خوار و سوسک گرده خوار کلزا 

• مصرف کود سولفات منیزیوم به صورت محلول پاشی پس از سپری شدن مرحله تمام گل در درختان 

• پایش زنگ غلات و بیماری های قارچی غلات با توجه به افزایش رطوبت ناشی از بارش های اخیر 

• مطلع نمودن صاحبان کندوهای زنبور عسل در صورت سم پاشی مزارع کلزا 

• انتقال کندوهای زنبور عسل  به اماکن مناسب  و نزدیک باغات جهت تغذیه از گل¬ها و انجام گرده¬افشانی 

• خودداری از ورود زود هنگام مرتعداران روستایی و عشایر به مراتع ییلاقی

• عدم چرای دام در ارتفاعات با توجه به پیش بینی رعدوبرق طی روزهای پایانی هفته 

• خودداری از  چرای دام در مسیل ها و حاشیه رودخانه های فصلی در روز های پنج شنبه و شنبه هفته آینده با توجه به بارش های پراکنده و رگباری در این فصل از سال

۴) استان های خوزستان، هرمزگان و بوشهر:

• احتیاط در انجام عملیات سم پاشی و محلول پاشی هرمزگان در روز شنبه و در بوشهر در روز های پنج شنبه و شنبه و در خوزستان در روز پنج شنبه با توجه به بارش پراکنده و وزش باد

• کنترل دما و رطوبت و تهویه در گلخانه‌ها، مرغداری ها و دامداری ها با توجه به نوسانات اندک دما 

• برداشت کلزا با لحاظ کردن شرایط جوی

• اجتناب از آبیاری  مرکبات در مرحله گلدهی

• در صورت مشاهده  سن مادر و زنگ زرد گندم با توجه به شرایط شرایط جوی و توصیه کارشناسان حفظ نباتات اقدام به سمپاشی گردد. 

• خاک ورزی و مبارزه مکانیکی با علف های هرز مزارع و باغات 

• انجام عملیات کشت بهاره ذرت علوفه ای

• انجام عملیات برداشت سبزیجات و صیفی جات پاییزه (کاهو،کلم،گل کلم، هویج ، خیار و فلفل دلمه ای )

• انجام عملیات برداشت توت فرنگی گلخانه ای

• انجام عملیات برداشت پرتقال (والنسیا) و انتقال به بازار و یا به انبارخشک و خنک

• لایروبی کانالها و زهکش های مزارع و باغات به منظور خروج آبهای سطحی ناشی از باران

• هوادهی حوضچه های پرورش ماهی و میگو 

• تنظیم جیره غذایی آبزیان و ماهیان گرم آبی

• خودداری از تردد شناورهای سبک در هرمزگان در روز شنبه و در بوشهر در روز های پنج شنبه و شنبه با توجه به مواج بودن دریا

۴) استان های اصفهان، یزد، فارس، قم، خراسان جنوبی و کهگیلویه و بویراحمد:

• احتیاط در انجام عملیات سم پاشی و محلول پاشی با توجه به بارش های پراکنده و وزش باد در روز های آینده 

• کنترل دما و رطوبت و تهویه در گلخانه‌ها، مرغداری ها و دامداری ها با توجه به افزایش 3 الی 4 درجه ای دما 

• محافظت از گلخانه ها، مزراع و باغات در کهگیلویه و بویر احمد در روز های پنج شنبه و شنبه و در فارس در روز پنج شنبه با توجه به وقوع تگرگ 

• هدایت آب های روان به انهار آبیاری جهت تغذیه سفره های زیرزمینی 

• خودداری از آبیاری درختان ورود کرده به مرحله گلدهی 

• آبیاری به همراه کود های نیتراته جهت ترمیم خسارت های ناشی از سرمازدگی درختان 

• پایش بیماری زنگ گندم و آفت سن در مزارع گندم و کانون کوبی لکه ای به محض مشاهده با مشورت کارشناسان جهاد کشاورزی، با توجه به بارندگی و افزایش رطوبت در هفته های اخیر

• پایش مزارع کلزا و در صورت مشاهده آفت سنک بذر خوار در مزارع کلزا مبارزه لکه ای با مشورت کارشناسان حفظ نباتات در روز های با هوای آرام

• تغذیه با کود پتاسه در مزارع کلزا در مرحله غلاف 

• بررسی زیر پوستک درختان برای حضور و یا عدم حضور لارو پروانه میوه خوار پسته

• هرس شاخه های آلوده و خشک و سمبه زنی در کانال های فعال جهت مبارزه با کرم خراط

• مبارزه با آفت پسیل مرکبات استان فارس

• مصرف مرحله دوم کودهای میکرو و ماکرو در باغات مرکباتی که میوه بندی انجام شده بصورت کودآبیاری در استان فارس

• مصرف کود سرک ازته و مبارزه با علفهای هرز در مزارع کلزا در مناطق غرب و جنوب استان اصفهان

• مصرف کود سرک ازته  مبارزه با علفهای هرز در مزارع سیب زمینی مناطق مرکزی استان اصفهان

• برنامه ریزی انتقال نشائ پیاز به مناطق غرب و جنوب استان اصفهان

• تمهیدات لازم جهت مقابله با سرمای دیررس بهاره درختان میوه در باغات مناطق غرب و جنوب استان اصفهان

• خودداری مرتعداران روستایی و عشایری از ورود زود هنگام به مراتع ییلاقی استان اصفهان

• با توجه به روند افزایش دما و احتمال تلفات ماهیان قزل آلا، کاهش وعده غذایی و تسریع در صید و فروش ماهی های قزل آلا

• خودداری از چرای دام ها در حاشیه رودخانه های فصلی و مسیل ها با توجه به احتمال بارش های رگباری و سیلابی شدن آنها

۵) استان های البرز، تهران، قزوین و سمنان:

• احتیاط در انجام عملیات سم پاشی و محلول پاشی در تهران، البرز و قزوین در روز های پنج شنبه، شنبه و یکشنبه و در  سمنان از روز   پنج شنبه تا یکشنبه با توجه به بارش های رگباری در این فصل از سال

• کنترل دما و رطوبت و تهویه در گلخانه‌ها، مرغداری ها و دامداری ها با توجه به افزایش نسبی دما 

• پاک سازی کانال ها و مسیرهای آبی مزارع و باغات و آبراه ها با توجه به بارش های رگباری در تهران، البرز و قزوین در روز های پنج شنبه، شنبه و یکشنبه و در  سمنان از روز   پنج شنبه تا یکشنبه 

• محافظت از گلخانه ها، مزراع و باغات در البرز در روز پنج شنبه با توجه به وقوع تگرگ

• محافظت از گلخانه ها و درختان جوان در تهران در روز های پنج شنبه و جمعه و در سمنان در روز جمعه با توجه به وزش باد شدید در بعضی از ساعات

• بررسی زیر پوستک درختان برای حضور و یا عدم حضور لارو پروانه میوه خوار پسته

• هرس شاخه های آلوده و خشک و سمبه زنی در کانال های فعال جهت مبارزه با کرم خراط

• پایش آفات شته و بیماریهایی همچون سفیدک سطحی در مزارع، باغات و گلخانه ها

• خودداری از آبیاری درختان ورود کرده به مرحله گلدهی 

• ایجاد قیم برای نهال های جوان و شاخه های بارور درختان در تهران در روز های پنج شنبه و جمعه و در سمنان در روز جمعه با توجه به وزش باد شدید در بعضی از ساعات

• مبارزه با آفت سن در مزارع گندم به جز در روز های بارانی

• پایش زنگ غلات و بیماری های قارچی غلات با توجه به افزایش رطوبت ناشی از بارش های اخیر 

• خودداری از مصرف کود در مرحله تمام گل چه بصورت کودآبیاری و یا محلول پاشی به دلیل تنش و اختلال در گرده افشانی 

• ترمیم تشتک ها و آبگیرها جهت ذخیره و هدایت آب ناشی از بارندگی در باغات 

• مبارزه شیمیایی با علف های هرز باریک برگ و پهن برگ مزارع غلات و جو به جز در روزهای بارانی 

• انتقال کندوهای زنبور عسل  به اماکن مناسب مانند مزارع کلزا و باغات 

• مطلع نمودن صاحبان کندوهای زنبور عسل در صورت سم پاشی مزارع کلزا در مناطق گرمسیر

• عدم چرای دام در مسیل ها و حاشیه رودخانه های فصلی در تهران، البرز و قزوین در روز های پنج شنبه، شنبه و یکشنبه و در  سمنان از روز   پنج شنبه تا یکشنبه با توجه به بارش های رگباری در این فصل از سال

۶) استان های خراسان رضوی، سیستان و بلوچستان و کرمان:

• احتیاط در انجام عملیات محلول پاشی و سم پاشی در کرمان در روز پنج شنبه و در سیستان و بلوچستان در روز های شنبه و یکشنبه و در خراسان رضوی از روز های پنج شنبه تا یکشنبه با توجه به بارش های رگباری و پراکنده  در این فصل از سال

• کنترل دما و رطوبت و تهویه در گلخانه‌ها، مرغداری ها و دامداری ها در کرمان با توجه به کاهش 7 درجه ای دما در روز پنج شنبه و افزایش مجدد دما از روز جمعه به بعد و در خراسان رضوی با توجه به افزایش تدریجی دما (5 درجه)

• محافظت از گلخانه ها، مزراع و باغات در خراسان رضوی در روز های پنج شنبه و جمعه با توجه به احتمال وقوع تگرگ 

• بررسی زیر پوستک درختان برای حضور و یا عدم حضور لارو پروانه میوه خوار پسته

• هرس شاخه های آلوده و خشک و سمبه زنی در کانال های فعال جهت مبارزه با کرم خراط

• ترمیم تشتک ها و آبگیرها جهت ذخیره و هدایت آب ناشی از بارندگی در باغات 

• پس از آزمایش خاک انجام عملیات کوددهی با کودهای فسفات، پتاس و ازت در باغ های گردو 

• خودداری از گرده افشانی درختان خرما در کرمان در روز پنج شنبه و در سیستان و بلوچستان در روز های شنبه و یکشنبه با توجه به بارش های رگباری و پراکنده  در این فصل از سال

• در صورت لزوم مبارزه با پروانه چوبخوار کرمانیای پسته در کرمان

• برنامه ریزی انتقال نشای پیاز در کرمان

• خودداری از آبیاری مزارع گندمی که در مرحله خوشه دهی می باشند با توجه به بارش های پراکنده و وزش باد 

• خودداری از تغذیه ماهی های قزل آلا در ساعات وزش باد شدید 

• خودداری از چرای دام در حاشیه رودخانه های فصلی و مسیل ها در کرمان در روز پنج شنبه و در سیستان و بلوچستان در روز های شنبه و یکشنبه و در خراسان رضوی از روز های پنج شنبه تا یکشنبه با توجه به بارش های رگباری و پراکنده  در این فصل از سال

1) استان های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، اردبیل، زنجان و همدان:

• احتیاط در انجام عملیات محلول پاشی و سم پاشی با توجه به وقوع بارش های پراکنده و رگباری در این فصل از سال

• کنترل دما و رطوبت و تهویه در گلخانه‌ها، مرغداری ها و دامداری ها در اردبیل با توجه به کاهش محسوس دما 

• پاک سازی کانال ها و مسیرهای آبی مزارع و باغات و آبراه های روستایی با توجه به بارش باران در روز های آینده

• هدایت آب های روان به انهار آبیاری جهت تغذیه سفره های زیرزمینی 

• آماده سازی و تهیه بستر جهت کشت¬های بهاره پس از گاورو شدن زمین

• ادامه کشت محصولات بهاره از جمله پیاز و سیب زمینی پس از گاورو شدن مزرعه

. پایش زنگ غلات و بیماری های قارچی غلات با توجه به افزایش رطوبت ناشی از بارش های اخیر 

• سمپاشی مزارع غلات بر علیه بیماریهای قارچی از جمله زنگ ها به جز در روز های بارانی

• پایش و رصد مزارع کلزا جهت بررسی  آفت سنک بذرخوار و شته مومی و انجام اقدامات کنترلی با نظر کارشناسان فنی 

• پایش آفات و بیماریهای گیاهی در باغات میوه و انجام اقدامات کنترلی با نظر کارشناسان فنی 

• پایش آفت کنه گالی در درختان هسته دار و انجام اقدامات کنترلی با نظر کارشناسان فنی 

• ترمیم تشتک ها و آبگیرها جهت ذخیره و هدایت آب ناشی از بارندگی در باغات دیم

• پایش آفت سن گندم در مزارع آبی و دیم 

• مبارزه با علف های هرز در مزارع غلات و کلزا به جز در روز های بارانی

• کنترل جوندگان مضر کشاورزی در اراضی زراعی و باغی

• عدم چرای دام در مسیل ها و حاشیه رودخانه های فصلی با توجه به بارش باران در روز های آینده

• استقرار کندوهای زنبور عسل بالاتر از سطح زمین جهت جلوگیری از آبگرفتگی آنها با توجه به بارش باران در روز های آینده

2) استان های گیلان، مازندران، گلستان و خراسان شمالی: 

• خودداری از انجام عملیات محلول پاشی و سم پاشی با توجه به وقوع بارش های رگباری

• کنترل دما و رطوبت و تهویه در گلخانه‌ها، خزانه های برنج، انبارها، مرغداری ها و دامداری ها با توجه به نوسانات محسوس دما 

• محافظت از پوشش های پلاستیکی و گلخانه ها در خراسان شمالی در روز دو شنبه با توجه به احتمال وقوع تگرگ

• محافظت از گلخانه ها، مزراع و باغات در خراسان شمالی در روز پنج شنبه با توجه به وزش باد شدید در بعضی از ساعات

• اقدام به کشت بهاره نباتات علوفه‌ای ( ذرت، سورگوم و . . . ) بعد از گاورو شدن مزرعه

• وجین علف‌های هرز مزارع کلزا و سبزیجات               

• کنترل و هوادهی مناسب و موثر خزانه‌های برنج دارای پوشش نایلونی                    

• نشاء انواع سبزیجات و صیفی‌جات (خیار، گوجه فرنگی، هندوانه، بادمجان و . . . )       

. تغذیه محصولات سردسیری (توت فرنگی) و درختان میوه‌های سردسیری (در مرحله فندقی شدن) با کودهای تقویتی و با نظر کارشناس

• حذف علف‌های هرز در باغ‌ها         

• استفاده از کودهای حیوانی در باغ‌های میوه          

• سمپاشی خزانه‌ها با سموم قارچ‎کش در صورت مشاهده بیماری‌هایی نظیر لکّه قهوه‌ای و بلاست با نظر کارشناس

• کنترل و مدیریت آفات و بیماری‌های درختان میوه هسته دار و دانه دار با نظر کارشناس

• کنترل و مدیریت عوامل خسارت‌زای مزارع کلزا با نظر کارشناس

• هوادهی مناسب و بموقع خزانه‌های نایلونی جهت جلوگیری از سوختگی بوته‌ها و بیماری‎های قارچی با نظر کارشناس

• کنترل و مدیریت عوامل خسارت‌زای مزارع گندم و جو با نظر کارشناس

• تعریض و ترمیم مرز کرت ها، لایروبی و ترمیم انهار کشاورزی و ذخیره آب حاصل از بارندگی

• ضدعفونی بذور با سموم مناسب برای کنترل بیماری های قارچی

• انجام مبارزه شیمیائی و غیر شیمیائی در مزارع و باغات جهت کاهش خسارت راب و حلزون

• تنظیم ارتفاع پوشش پلاستیکی، نصب دماسنج در یک دوم ارتفاع تونل پلاستیکی جهت کنترل دما و جلو گیری از سرمازدگی نشا

• برداشتن پوشش خزانه جند روز قبل از انتقال نشا به زمین برای نشاهای آماده

• آماده سازی زمین برای کشت محصولات جالیزی ,حبوبات و بادام زمینی

• استحکام پوشش خزانه و ایجاد زهکش جهت هدایت آب مازاد ناشی از بارندگی به محیط خارج از خزانه

• هوادهی حوضچه های پرورش ماهی و تنظیم جیره غذایی آبزیان و ماهیان گرم آبی

3) استان های کردستان، کرمانشاه، لرستان، ایلام، چهارمحال و بختیاری و مرکزی: 

• احتیاط در انجام عملیات محلول پاشی و سم پاشی با توجه به بارش های پراکنده و رگباری در این فصل از سال  

• کنترل دما و رطوبت و تهویه در گلخانه‌ها، مرغداری ها و دامداری ها با توجه به نوسانات دما 

• محافظت از گلخانه ها و درختان جوان در کردستان و ایلام از روز سه شنبه تا پنج شنبه و در لرستان در روزهای چهارشنبه و پنج شنبه با توجه به وزش باد شدید در بعضی از ساعات 

• محافظت از گلخانه ها، مزراع و باغات در ایلام در روز های چهارشنبه و پنج شنبه و در کردستان از روز سه شنبه تا پنج شنبه با توجه به احتمال وقوع تگرگ 

• هدایت آب های روان به انهار آبیاری جهت تغذیه سفره های زیرزمینی 

• پاک سازی کانال ها و مسیرهای آبی مزارع و باغات و آبراه های روستایی با توجه به بارش باران در روز های آینده

• پایش برق زدگی نخود 

• پایش انواع آفات چغندر(کک، شته سیاه، برگ خوار و بید چغندر) 

• انجام کشت های بهاره سویا ، چغندر قند ، ذرت دانه ای و انواع گیاهان علوفه ای

• پایش شته مومی ، سنک بذر خوار و سوسک گرده خوار کلزا 

• مصرف کود سولفات منیزیوم به صورت محلول پاشی پس از سپری شدن مرحله تمام گل در درختان 

• پایش و مبارزه آفات درختان دانه دار 

• پایش زنگ غلات و بیماری های قارچی غلات با توجه به افزایش رطوبت ناشی از بارش های اخیر 

• تنظیم دور آبیاری جهت کاهش خسارت ناشی از زنگ گندم غلات

• عدم مصرف کود سرک در زراعت های پاییزه غلات آلوده به زنگ گندم 

• مطلع نمودن صاحبان کندوهای زنبور عسل در صورت سم پاشی مزارع کلزا 

• انتقال کندوهای زنبور عسل  به اماکن مناسب  و نزدیک باغات جهت تغذیه از گل¬ها و انجام گرده¬افشانی 

• خودداری از ورود زود هنگام مرتعداران روستایی و عشایر به مراتع ییلاقی

• عدم چرای دام در ارتفاعات با توجه به پیش بینی رعدوبرق طی روزهای پایانی هفته 

• خودداری از  چرای دام در مسیل ها و حاشیه رودخانه های فصلی با توجه به بارش های پراکنده و رگباری در این فصل از سال  

4) استان های خوزستان، هرمزگان و بوشهر:

• احتیاط در انجام عملیات سم پاشی و محلول پاشی درخوزستان و  بوشهر در روز های چهارشنبه و پنج شنبه با توجه به بارش پراکنده و وزش باد

• کنترل دما و رطوبت و تهویه در گلخانه‌ها، مرغداری ها و دامداری ها در خوزستان با توجه به کاهش 4 درجه ای دما از روز دوشنبه به بعد و در بوشهر با توجه به کاهش 7 درجه ای دما از روز دوشنبه به بعد

• محافظت از گلخانه ها و درختان جوان در بوشهر در روز پنج شنبه با توجه به وزش باد شدید در بعضی از ساعات

• در صورت نیاز آبیاری سطحی مزارع و باغات و عدم آبیاری سنگین بدلیل وزش باد شدید و احتمال ورس محصول

• اقدام به برداشت کلزا با لحاظ کردن شرایط جوی

• اجتناب از آبیاری  مرکبات در مرحله گلدهی

• در صورت مشاهده  سن مادر و زنگ زرد گندم با توجه به شرایط شرایط جوی و توصیه کارشناسان حفظ نباتات اقدام به سمپاشی گردد. 

• خاکورزی و مبارزه مکانیکی با علفهای هرز مزارع و باغات جهت جلوگیری از زمستانگذرانی آفات و بیماریها

• اقدام به کشت بهاره ذرت علوفه ای

• ادامه برداشت سبزیجات و صیفی جات پاییزه (کاهو،کلم،گل کلم، هویج ، خیار و فلفل دلمه ای )

• ادامه برداشت توت فرنگی گلخانه ای

• ادامه برداشت پرتقال (والنسیا) و انتقال به بازار و یا به انبارخشک و خنک

• جمع آوری درختان و شاخه خشکیده و شکسته شده از مزارع

• بکار بردن قیم برای نهال های جوان و و تازه کشت شده

• خارج نمودن  میوه های ریخته شده و فاسد  به بیرون باغ و از بین بردن آنها 

• لایروبی کانالها و زهکشهای مزارع و باغات به منظور خروج آبهای سطحی ناشی از باران

• تنظیم دمای سردخانه ها و انبارهای محصولاتی نظیر(سیب زمینی و پیاز و گوجه فرنگی با توجه به کاهش 4 درجه ای دما از روز دوشنبه به بعد در خوزستان وکاهش 7 درجه ای دما از روز دوشنبه به بعد در بوشهر

• هوادهی حوضچه های پرورش ماهی و میگو 

• تنظیم جیره غذایی آبزیان و ماهیان گرم آبی

• جلوگیری و کنترل ورود آب باران به استخر های پرورش ماهی و میگو

5) استان های اصفهان، یزد، فارس، قم، خراسان جنوبی و کهگیلویه و بویراحمد:

• احتیاط در انجام عملیات سم پاشی و محلول پاشی در اصفهان، یزد، فارس، قم و کهگیلویه و بویراحمد در روز های چهارشنبه و پنج شنبه با توجه به بارش های رگباری در این فصل از سال

• کنترل دما و رطوبت و تهویه در گلخانه‌ها، مرغداری ها و دامداری ها با توجه به کاهش محسوس دما در فارس از روز دوشنبه تا پنج شنبه (12 درجه) و کاهش نسبی دما در یزد (5 درجه)

• پاک سازی کانال ها و مسیرهای آبی مزارع و باغات و آبراه های روستایی با توجه به بارش باران در اصفهان، یزد، فارس، قم و کهگیلویه و بویراحمد در روز های چهارشنبه و پنج شنبه

• هدایت آب های روان به انهار آبیاری جهت تغذیه سفره های زیرزمینی 

• محافظت از گلخانه ها و درختان جوان در یزد در روز پنج شنبه و در کهگیلویه و بویر احمد در روز های چهارشنبه و پنج شنبه و در قم در روز سه شنبه و در خراسان جنوبی در روز های سه شنبه و پنج شنبه با توجه به وزش باد شدید در بعضی از ساعات 

• خودداری از آبیاری درختان ورود کرده به مرحله گلدهی 

• آبیاری به همراه کود های نیتراته جهت ترمیم خسارت های ناشی از سرمازدگی درختان 

• در سال جاری با افزایش بارندگی و رطوبت برخی عوامل بیماری زا مانند قارچ آلترناریا نیز در باغ های پسته فعال شده اند و نباید با عارضه کمبود کلسیم اشتباه گردد دراین موارد کنترل آفت با مشورت کارشناسان با قارچ کش مناسب انجام شود.

• در صورت لزوم مبارزه با سفیدک پودری مو بعد از ریختن گلبرگ ها یا بهار انگور با مشورت جهاد کشاورزی با سم مناسب 

• در صورت لزوم مبارزه شیمیایی با آفت کش مناسب در باغ های میوه سردسیری جهت مبارزه با لیسه یا کرم های برگ خوار تارعنکبوتی بعد از بارندگی و ریزش گلبرگها پس از مشورت مراکز جهاد کشاورزی 

• پایش بیماری زنگ گندم و آفت سن در مزارع گندم و کانون کوبی لکه ای به محض مشاهده با مشورت کارشناسان جهاد کشاورزی، با توجه به بارندگی و افزایش رطوبت در هفته های اخیر

• محلول پاشی با ترکیب 5کیلوگرم اوره و 3 کیلوگرم سولفات روی در مزارع گندم و جو وارد یافته به مرحله خوشه دهی

• پایش مزارع کلزا و در صورت مشاهده آفت سنک بذر خوار در مزارع کلزا مبارزه لکه ای با مشورت کارشناسان حفظ نباتات در روز های با هوای آرام

• مبارزه با آفت سنک برگخوار در مزارع کلزا در مرحله غلاف و پایان گلدهی